Jeugdhulp die goed aansluit bij (de zorgvraag van) vluchtelingenkinderen blijkt in de praktijk van onder andere Nidos, het COA en zorgaanbieders niet of nauwelijks voorhanden. Vluchtelingenkinderen die met of zonder ouders naar Nederland komen zijn in de basis meestal gezond ontwikkeld en zijn (veer)krachtig. Zij hebben echter tijdens oorlog, armoede en vlucht veel meegemaakt en hierdoor vraagt de confrontatie met een andere cultuur en het leren van een nieuwe taal veel inspanning. Hiernaast ontstaat vaak onzekerheid en stress over de asielprocedure en aanvraag gezinshereniging en zijn er zorgen over achtergebleven familie.

In 2018 en 2019 hebben Nidos, Pharos en Jeugdzorg Nederland in samenwerking met zes jeugdhulpaanbieders (YOIN/entrea lindenhout, Sterk Huis, Jeugdformaat, Elker, Rubicon en Horizon) knelpunten en - vooral - succesfactoren in de toeleiding naar en het aanbod van jeugdhulp voor vluchtelingenkinderen in kaart gebracht. Het onderzoek maakte deel uit van het ZonMw project Jeugdhulp voor vluchtelingen. Tijdens het onderzoek dat binnen dit project is uitgevoerd, is data opgehaald vanuit verschillende bronnen. Deze data zijn beschreven in het onderzoeksrapport ‘Jeugdhulp voor vluchtelingen: de succesfactoren volgens aanbieders, begeleiders en verwijzers’. Dit volledige rapport is op te vragen bij de projectleider Carla Lebesque (c.lebesque@nidos.nl).

Deze digitale tool is bedoeld voor jeugdhulpaanbieders en jeugdhulpverleners die geïnteresseerd zijn in het opzetten, uitbouwen en/of verbeteren van hun hulpaanbod voor vluchtelingenkinderen (en hun ouders). Uit het onderzoek is gebleken dat de succesfactoren in de jeugdhulp voor vluchtelingenkinderen zoals benoemd door jeugdhulpaanbieders, verwijzers en begeleiders, in te delen zijn in drie categorieën. Te weten: 1) aansluiten/(cultuur) sensitief werken, 2) organisatorische randvoorwaarden en 3) de competenties en attitude van medewerkers. Onder deze categorieën vind je in deze tool veel praktische informatie over hoe de hulp beter aan te laten sluiten bij deze vluchtelingenkinderen, jongeren en hun ouders.

Gebruikte terminologie

• Jeugdige of vluchtelingenkind = voor de leesbaarheid is bij de tips gekozen voor het gebruik van de term ‘jeugdige’ in plaats van vluchtelingenkind. Hieronder vallen amv’s met en zonder verblijfsstatus, asielzoekerskinderen die met hun ouder(s) op het AZC wonen en asielzoekerskinderen die vanwege een ondertoezichtstelling (OTS) onder Nidos vallen.
• Amv = alleenstaande minderjarige vreemdeling, minderjarigen die zonder gezagsdrager in Nederland verblijven en om die reden onder voogdij zijn gesteld.
• Aanbieders = zorgaanbieders van jeugd- en opvoedhulp en jeugd-ggz.
• Begeleiders en verwijzers = mentoren en woonbegeleiders werkzaam op klein- en grootschalige wooneenheden, jongerencoaches (die werken met vluchtelingenkinderen), jeugdbeschermers van Nidos, COA-medewerkers, zoals jeugdverpleegkundige, jeugdartsen, doktersassistenten en praktijkverpleegkundigen.
• (Jeugd)hulpverleners = (ambulant) hulpverleners en behandelaren in de jeugd- en opvoedhulp en jeugd-GGZ.